ថៃ កំពុងរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិបួនចំណុច ជុំវិញការរំខានពលរដ្ឋខ្មែរនៅព្រំដែន?

 

តើថៃកំពុងរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិអ្វីខ្លះជុំវិញការរំខានពលរដ្ឋខ្មែរនៅព្រំដែន?ប្រទេសថៃត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានអនុវត្តសកម្មភាពរំខានពលរដ្ឋខ្មែរនៅតំបន់ព្រំដែន ជាពិសេសនៅឃុំអូរបីជាន់ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ តាមរយៈការចាក់សំឡេងខ្មោច និងការបង្ហោះដ្រូនតុបតែងជារូបអាប នៅរាត្រីថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៥។ សកម្មភាពទាំងនេះមិនត្រឹមតែបង្កភាពភ័យខ្លាចដល់ជនស៊ីវិលប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងអាចចាត់ទុកជាការរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិជាច្រើន។ ខាងក្រោមនេះជាច្បាប់អន្តរជាតិដែលអាចចាត់ទុកថាត្រូវបានរំលោភ៖១. ការរំលោភអនុសញ្ញាប្រឆាំងទារុណកម្ម (CAT)សកម្មភាពចាក់សំឡេងរំខានជាបន្តបន្ទាប់ និងការបង្ហោះដ្រូនបន្លាចប្រជាជន អាចត្រូវបានចាត់ទុកជា ទារុណកម្មផ្លូវចិត្ត ឬ ការប្រព្រឹត្តអមនុស្សធម៌ ដែលហាមឃាត់ដោយ អនុសញ្ញាប្រឆាំងទារុណកម្ម (Convention Against Torture - CAT) ដែលថៃជាប្រទេសហត្ថលេខី។ អនុសញ្ញានេះកំណត់ថា ទារុណកម្មរួមបញ្ចូលសកម្មភាពដែលបង្កឲ្យមានការឈឺចាប់ផ្លូវកាយ ឬផ្លូវចិត្តដោយចេតនា។

• ហេតុផល៖ ការចាក់សំឡេងខ្មោច និងការបង្ហោះដ្រូនដែលមានរូបអាប អាចបណ្តាលឱ្យពលរដ្ឋ ជាពិសេសកុមារ មនុស្សចាស់ និងជនងាយរងគ្រោះ មានអារម្មណ៍ភ័យខ្លាច ថប់បារម្ភ និងប៉ះពាល់សុខភាពផ្លូវចិត្ត។ នេះអាចចាត់ទុកជា ការបន្ទាបបន្ថោក ឬ ធ្វើទុក្ខទានផ្លូវចិត្ត។
• ផលវិបាក៖ ប្រសិនបើគណៈកម្មាធិការ CAT រកឃើញភស្តុតាងនៃការរំលោភ ថៃអាចប្រឈមនឹងការថ្កោលទោសជាសាធារណៈពីអង្គការសហប្រជាជាតិ តម្រូវឱ្យបញ្ឈប់សកម្មភាព ផ្តល់សំណងដល់ជនរងគ្រោះ និងកាត់ទោសជនទទួលខុសត្រូវ។

២. ការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិសកម្មភាពទាំងនេះក៏រំលោភលើសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋានដែលការពារដោយ កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ (ICCPR)។ ជាពិសេស៖

• សិទ្ធិរស់នៅដោយសុខសាន្ត៖ សំឡេងរំខាន និងការបន្លាចដោយដ្រូន រំខានដល់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ ការគេង និងសុខុមាលភាពរបស់ពលរដ្ឋ ដែលជាការរំលោភលើមាត្រា ១៧ នៃ ICCPR ដែលការពារសិទ្ធិឯកជនភាព និងជីវិតគ្រួសារ។
• សិទ្ធិទទួលបានសុខភាព៖ សកម្មភាពទាំងនេះអាចបង្កផលប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ត ដូចជាជំងឺថប់បារម្ភ ឬបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត ដែលរំលោភលើ កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ (ICESCR) ដែលធានាសិទ្ធិទទួលបានស្តង់ដារសុខភាពខ្ពស់បំផុត។

៣. ការរំលោភគោលការណ៍អធិបតេយ្យភាពរដ្ឋការបង្ហោះដ្រូនឆ្លងព្រំដែន ឬការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍រំខាននៅតំបន់ព្រំដែន អាចត្រូវបានចាត់ទុកជា ការរំលោភលើអធិបតេយ្យភាព នៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលហាមឃាត់ដោយ ធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN Charter) មាត្រា ២(៤) ដែលតម្រូវឱ្យរដ្ឋទាំងអស់គោរពបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យភាពរបស់រដ្ឋដទៃ។

• ប្រសិនបើដ្រូនឆ្លងចូលទឹកដីកម្ពុជា នេះអាចចាត់ទុកជា ការឈ្លានពាន ទោះបីជាមិនមែនជាការវាយប្រហារយោធាក៏ដោយ។

៤. ការប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រសង្គ្រាមផ្លូវចិត្តការប្រើសំឡេង និងដ្រូនដើម្បីបន្លាចប្រជាជន អាចចាត់ទុកជា យុទ្ធសាស្ត្រសង្គ្រាមផ្លូវចិត្ត ដែលអាចរំលោភលើ អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ ជាពិសេសប្រសិនបើសកម្មភាពនេះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយរដ្ឋ ឬក្រោមការគាំទ្រពីរដ្ឋ។ អនុសញ្ញានេះហាមឃាត់ការវាយប្រហារផ្លូវចិត្តដែលប៉ះពាល់ដល់ជនស៊ីវិល។
សកម្មភាពរបស់ថៃ ដូចជាការចាក់សំឡេងខ្មោច និងការបង្ហោះដ្រូនបន្លាច អាចចាត់ទុកជាការរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិជាច្រើន រួមមាន៖

1. អនុសញ្ញាប្រឆាំងទារុណកម្ម (CAT) ដោយសារការបង្កទុក្ខទានផ្លូវចិត្ត។
2. កតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងនយោបាយ (ICCPR) និង ICESCR ដោយរំលោភសិទ្ធិរស់នៅដោយសុខសាន្ត និងសុខភាព។
3. ធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ដោយរំលោភអធិបតេយ្យភាពរដ្ឋ។
4. អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ ដោយប្រើយុទ្ធសាស្ត្រសង្គ្រាមផ្លូវចិត្តប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិល។

កម្ពុជាអាចលើកយកបញ្ហានេះទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ឬតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីស៊ើបអង្កេត និងទាមទារសំណង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ការចរចាទ្វេភាគីជាមួយថៃ និងការពង្រឹងសន្តិសុខតំបន់ព្រំដែន គឺជាជំហានចាំបាច់ដើម្បីការពារពលរដ្ឋ។ប្រភព៖ អនុសញ្ញាអន្តរជាតិ (CAT, ICCPR, ICESCR), ធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ, និងអនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ។

About SangKheb

My Name Sitha Sam